Türk sanayisinin küresel değer zincirlerinde daha üst basamaklara tırmanması, kritik ürünlerde dışa bağımlılığın azaltılması ve yüksek katma değerli üretimin yaygınlaştırılması için 30 Mayıs 2025’te yürürlüğe giren yeni “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”ın en güçlü kolu Stratejik Hamle Programıdır.
Program, yüksek teknoloji ya da stratejik önem taşıyan ürün yatırımlarına; 180 milyon TL’ye kadar faiz/kâr payı desteği, %25’lik makine geri ödemesi, %40 yatırıma katkı oranı gibi ayrıcalıklar sunarak Türkiye’nin teknoloji-temelli büyüme hedefini fiilen finanse ediyor. Ayrıca Dijital ve Yeşil Dönüşüm projeleri için 50 milyon TL’lik eşik tanımlayarak endüstriyel modernizasyonu özel bir kulvara alıyor.
Stratejik Hamle Programı
Sun & Sun Danışmanlık olarak, Stratejik Hamle Programı’na girmek isteyen yatırımcıların bilmesi gereken tüm şartları, stratejik yatırım kriterlerini ve dönüşüm projelerini hangi yolla programa dahil edebileceklerini yalnızca resmî belgelere dayanarak ayrıntılı biçimde sunuyoruz.
Tanımlar & Mevzuata Dayanak
Stratejik Hamle Programı’nın Amacı
Kararın 2/1-c maddesi programı; “kritik ürünlerde dışa bağımlılığı azaltmak, yüksek katma değerli ve Ar-Ge yoğun yatırımları desteklemek” üzere tasarlanmış bir teşvik paketi olarak tanımlar.
Stratejik Yatırım Sayılmak İçin Sağlanması Gereken 5 Kriter
| Kriter | Açıklama |
| Kritik Ürün Listesi | Yatırım konusu ana ürün, Stratejik Hamle “Kritik Ürün Listesi’nde yer alacak. |
| İthalatı Karşılama Oranı ≤ %70 | Son 1 yılda ihracatın ithalatı karşılama oranı en fazla %70 olmalı. |
| Katma Değer Oranı ≥ %30 | Tebliğ’deki formüle göre hesaplanacak katma değer oranı asgari %30. |
| Özkaynak Oranı ≥ %20 | Sabit yatırım tutarının en az %20’si özkaynakla finanse edilmeli. |
| İthalat Büyüklüğü ≥ 50 m USD | Yatırım konusu ürün grubunda son 1 yılda ithalat ≥ 50 milyon USD. |
Yatırım projesi ön değerlendirmede bu beş kriterin en az üçünü sağlamak zorundadır; aksi hâlde komiteye hiç sevk edilmez.
Asgari Sabit Yatırım Tutarları
- Yüksek teknoloji yatırımları → 100 milyon TL
- Diğer stratejik yatırımlar → 200 milyon TL
Dijital & Yeşil Dönüşüm Yatırımları
- Asgari sabit yatırım 50 milyon TL.
- Listeye girmeksizin Stratejik Hamle kapsamında doğrudan desteklenir.
Kapsam & Uygunluk Şartları
Kimler Yararlanabilir?
| Yatırımcı Türü | Detay |
| Anonim veya limited şirket | Yerli-yabancı sermaye ayrımı yok |
| Ar-Ge/Tasarım merkezi | Üretim entegrasyonu şartıyla |
| OSB veya Endüstri Bölgesi | Alt bölge desteği avantajlı |
Dijital & Yeşil Dönüşümün Kapsamı
| Kategori | Örnek Yatırım | Stratejik Şart |
| Dijital Dönüşüm | Yapay zekâ destekli üretim hattı, MES-SCADA entegrasyonu | Min. 50 m TL |
| Yeşil Dönüşüm | Atık ısı geri kazanım, karbon yakalama, enerji verimli fırın | Min. 50 m TL |
Bu projeler, klasik beş kriter sürecine girmeden Stratejik Hamle şemsiyesi altına alınır.
Destek Unsurları & Teşvik Oranları
| Destek Unsuru | Destek Oranı | Üst Limit | Süre | Not |
| KDV İstisnası | %0 | – | Yatırım süresi | İthal + yerli makine, yazılım |
| Gümrük Vergisi Muafiyeti | %0 | – | Yatırım süresi | Ek-4’te hariç listeler |
| Vergi İndirimi | YatK %40 | İndirim %60 | Vergi doğana dek | |
| Faiz / Kâr Payı | %30 puan | 180 m TL (≤ Yatırım %15) |
Azami 5 yıl | TL kredide puan tam, dövizde düşer |
| Makine Desteği | %25 | 180 m TL (≤ Yatırım %15) |
Yatırım dönemi | Birim fiyatı ≥ 2 m TL |
| SGK İşveren | %50 (1-5. Blg) %100 (6. Blg) |
8 yıl 12 yıl |
İlave istihdam | OSB + öncelikli ilçe → 2 alt bölge |
| SGK İşçi | %100 (6. Blg) | 10 yıl | İlave istihdam | |
| Yatırım Yeri Tahsisi | – | – | Tahsis süresi | Sanayi Bölgeleri GM yetkili |
Uyarı: Faiz/kâr payı desteği kullanılan yatırımlar makine desteği ile eş zamanlı alınamaz.
Başvuru & Değerlendirme Süreci
- E-TUYS Kayıt – Yatırımcı ve proje temeli girilir.
- Ön Değerlendirme – Beş kriter (veya dijital-yeşil 50 m TL eşiği) kontrol edilir.
- Kalkınma Bankası Fizibilite Raporu
- Teknik, ekonomik, mali analiz.
- Sanayi Genel Müdürlüğü Arz Güvenliği Analizi
- Kritik ürün doğrulaması.
- Program Değerlendirme Komitesi
- Fizibilite + arz güvenliği + yerli katkı puanlaması → Teşvik Belgesi.
- Yatırım Süresi – 3 yıl + %50 ek süre (mücbir sebep hariç).
- Tamamlama Vizesi – Bitimden 3 ay içinde; YMM/KOSGEB/Ajans kanalıyla.
- Destek Ödemeleri – Faiz ve makine desteği; yıllık itfa planı + ilerleme raporuna göre.
Kritik Belgeler
- GTIP tabanlı makine listesi
- Ekosistem geliştirme planı (yalnızca Stratejik Hamle)
- ÇED kararı / çevre lisansı (varsa)
- Özkaynak kanıtı (banka dekontu / sermaye artırımı tescili)
Yaygın Hatalar
| Hata | Sonuç | Çözüm |
| İthalat karşılama oranı yanlış hesap | Komite ret | TÜİK veri dökümü ekleyin |
| Özkaynak %20 altı | Ön değerlendirme ret | Sermaye artırımı yapın |
| GTIP kodu hatası | KDV & GV muafiyeti iptali | Gümrük müşaviri teyidi |
| Faiz + makine desteği birlikte talep | Sistem başvuruyu bloklar | Strateji seçin |
Sık Karşılaşılan Sorular
- Faiz desteği alan yatırım makine desteği de alabilir mi?
Hayır; iki destek aynı yatırımda bir arada kullanılamaz.
- Döviz kredisi kullanırsam destek puanı düşer mi?
Evet; TCMB repo oranı baz alınırken döviz kredisinde puan dilimi daha düşüktür.
- 50 m TL’lik dijital dönüşüm projem liste dışı ama Stratejik Hamle’ye girebilir mi?
Evet; Dijital Dönüşüm Programı kriteri 50 m TL eşiğiyle Stratejik Hamle kapsamına doğrudan alır.
- İstanbul’da batarya hücresi yatırımı stratejik sayılır mı?
Evet; ürün kritik listedeyse ve beş kriteri sağlıyorsa bölge sınırlaması yok. Öte yandan Hedef Yatırım sistemi kısıtlamaları Stratejik Hamle için geçerli değildir.
- OSB içindeki stratejik yatırımın ek avantajı nedir?
Sigorta primi işveren hissesi desteğinde iki alt bölge kuralı ve vergi indirimi katkı oranı avantajı uygulanır.
Stratejik İpuçları & Best-Practice Örnekleri
- Kriter Kontrol Listesi: Başvurudan önce 5 kriterin Excel kontrol tablosunu hazırlayın; ithalat verisini TÜİK, ihracat verisini TİM’den indirin.
- Ekosistem Geliştirme Planı: Yerli makine tedariki, üniversite-sanayi iş birliği, start-up alt yüklenici taahhütleri ekleyin.
- Özkaynak Planlaması: %20 eşiğini yalnızca nakit artışla değil; sermayeye ilave edilecek ortak iç kaynakla da sağlayabilirsiniz.
- Dijital + Yeşil Kombinasyonu: 50 m TL’lik enerji verimli fırın (yeşil) + 60 m TL’lik yapay zekâ üretim hattı (dijital) → tek Stratejik Hamle dosyasında birleştirin, üst limit 180 m TL faiz desteği hedefleyin.
- Fizibilite Raporu Püf Noktası: Kalkınma bankası nezdinde NPV ≥ 0, IRR ≥ WACC + 2 puana ulaşıyorsa mali sürdürülebilirlik puanı tam gelir.
Sonuç & Eylem Çağrısı
Stratejik Hamle Programı; kritik ürün, dijital hat veya yeşil üretim tesisi yatırımlarınıza %40 yatırıma katkı, %60 vergi indirimi, 180 milyon TL’ye varan faiz desteği ve %25 makine geri ödemesi sağlıyor. Ancak beş kriterli eşik, banka fizibilitesi ve ekosistem planı gibi zorlu görevleri hatasız geçirmek gerekiyor.
Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin, projenizi stratejik ligde konumlandıralım, teşvik belgenizi hızlıca alalım ve destekleri maksimuma çıkaralım.
Referanslar
Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı – Yatırım Teşvik Portalı (https://sanayi.gov.tr)
