Türkiye’nin küresel rekabet gücünü orta-yüksek ve yüksek teknoloji kulvarında artırmak için 30 Mayıs 2025’te yürürlüğe giren yeni yatırım teşvik sistemi, merkezine Teknoloji Hamlesi Programını yerleştirdi.
Program; yarı iletkenlerden ileri biyoteknolojiye, savunma ekipmanından batarya kimyasına kadar stratejik ürünlerin yerli üretimini hedefliyor. Yatırım kararınız yüksek katma değerli bir hatta dayanıyorsa, bu çağrı esaslı model sizin için doğrudan giriş kapısıdır.
Teknoloji Hamlesi Programı
Sun & Sun Danışmanlık olarak bu yazıda; programın tanımını, kapsadığı sektörleri, başvuru akışını ve “öncelikli ürün listesi” güncelleme mekanizmasını yalnızca resmî belgelere dayanarak açıklıyoruz.
Tanımlar & Mevzuata Dayanak
Teknoloji Hamlesi Programı Nedir?
Kararın 2/1-a maddesi, Teknoloji Hamlesi Programı’nı “orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünleri içeren yatırımlara çağrı yöntemiyle sağlanan teşvik paketi” olarak tanımlar.
Program, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi çatısı altındaki üç ana programdan biridir; diğer ikisi Yerel Kalkınma ve Stratejik Hamle’dir.
Hangi Sektörleri ve Ürünleri Kapsar?
Bakanlıkça yayımlanan Öncelikli Ürün Listesi; dış ticaret verisi, küresel talep, teknoloji seviyesi ve arz açığını temel alarak hazırlanır. Liste, örnek başlıklarla:
| Sektör |
Örnek Ürün |
| Mikro-Elektronik |
Yarı iletken wafer, RF çip |
| Enerji Depolama |
Lityum-iyon hücre, batarya yönetim sistemi |
| İleri Malzeme |
Grafen katkılı kompozit, süper alaşım |
| Savunma |
AESA radar modülü, hassas güdüm kiti |
| Sağlık-Biyotek |
mRNA aşı platformu, biyo-reaktör |
Liste Ek-1/A olarak yayımlanır ve her çağrı döneminde güncellenir (bkz. 12. madde).
Öncelikli Ürün Listesi Nasıl Güncellenir?
- En az yılda bir kez.
- Sanayi Genel Müdürlüğü, ithalat/ihracat dengesi, patent analitiği ve yatırım talebini içeren raporu Program Değerlendirme Komitesi’ne sunar.
- Komite kararı Resmî Gazete’de ilan edilir; E-TUYS’ta duyurulur.
Kapsam & Uygunluk Şartları
Kimler Yararlanabilir?
|
Yatırımcı Profili |
Şart |
|
Anonim / limited şirket |
Yerli veya yabancı ortaklı |
|
Ar-Ge / Tasarım merkezi |
Ürünü üretim tesisine entegre |
|
İhtisas serbest bölgesi şirketi |
Yazılım-bilişim ürünleri |
Kritik Eşik Değerler
|
Başlık |
Değer |
Not |
|
Ürün Sınıfı |
Orta-yüksek / yüksek teknoloji |
OECD sınıflaması |
|
Ürünün Liste Uyumu |
Öncelikli Ürün Listesi’nde yer almak |
GTIP bazlı |
|
Bölge Şartı |
Yok |
Bölgesel sınırlama yok |
|
Asgari Yatırım |
Listeye göre değişir (çoğu üründe alt limit yok) |
Komite gerektiğinde alt limit belirler |
Destek Unsurları & Teşvik Oranları
|
Destek Unsuru |
Destek Oranı |
Üst Limit |
Süre |
| KDV İstisnası |
%0 |
– |
Yatırım süresi |
| Gümrük Vergisi Muafiyeti |
%0 |
– |
Yatırım süresi |
| Vergi İndirimi |
YatK %50 |
İndir. oranı %60 |
Vergi doğana dek |
| Faiz / Kâr Payı |
%40 puan |
240 m TL |
5 yıl |
| Makine Desteği |
%25 |
240 m TL |
Yatırım süresi |
| SGK İşveren |
%50 (1-5. Blg) |
8 yıl |
İlave istihdam |
| SGK İşçi |
%100 (6. Blg) |
10 yıl |
İlave istihdam |
| Yatırım Yeri Tahsisi |
– |
– |
Tahsis süresi |
Not: Faiz/kâr payı desteği alan yatırım eş zamanlı makine desteği kullanamaz.
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Çağrı Esaslı Yol Haritası
- Çağrı İlanı
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Portali & E-TUYS.
- E-TUYS Ön Kayıt
- Yatırımcı bilgileri, proje özeti, GTIP kodu.
- Proje Dosyası Yükleme
- Teknik tanım, pazar analizi, teknoloji olgunluğu, finansal tablo.
- Program Değerlendirme Komitesi İncelemesi
- Teknik puan + yerli katkı + dış ticaret etkisi. 70/100 barajı.
- Teşvik Belgesi Düzenlenmesi
- Karar e-imza ile E-TUYS’ta görünür.
- Yatırım Süresi
- 3 yıl; %50 ek süre talebi mümkün.
- Tamamlama Vizesi
- YMM, KOSGEB veya Kalkınma Ajansı kontrolü.
- Destek Ödemeleri
- Faiz & makine desteği yıllık; banka itfa planı şart.
Yaygın Hatalar & Önlemler
|
Hata |
Sonuç |
Önlem |
| Ürün GTIP’inin liste ile uyumsuzluğu |
Komite ret |
GTIP→Ek-1 karşılaştırması yapın |
| Fizibilite dosyasında yetersiz katma değer göstergesi |
Puan düşüşü |
OECD tabanlı hesap sunun |
| SGK borcu |
SGK desteği askıya alınır |
Başvuru öncesi borç kapatın |
| Vizeye geç başvuru |
Belge iptali |
Bitimden 3 ay önce hatırlatıcı koyun |
Sık Karşılaşılan Sorular
- Faiz desteği alan yatırım makine desteği de alabilir mi?
Hayır; karar açıkça iki desteğin birlikte uygulanamayacağını belirtir. - Öncelikli ürün listesinde olmayan ama yüksek teknoloji içeren ürün başvurabilir mi?
Komite liste dışı ürünü “kritik” kabul ederse ek liste yoluyla çağrıya dâhil edebilir; ancak başvuru döneminde güncelleme beklenmelidir. - Döviz kredisi için faiz desteği puanı aynı mı?
Hayır; TL kredilerde %40’a kadar, döviz kredilerinde daha düşük puan uygulanır. - OSB’de yapılan Teknoloji Hamlesi yatırımı ek avantaj sağlar mı?
Sigorta primi işveren hissesinde iki alt bölge kuralı devreye girer. - Listeye giren ürünümü ihracata yönelik üretiyorsam ek destek var mı?
İhracatçı birlikleri test merkezi yatırımları “Öncelikli Yatırım” statüsüyle ilave puan alabilir.
Stratejik İpuçları & Best-Practice Örnekleri
- GTIP Doğruluğu: Belge sonucunu tek bir kod hatası iptal edebilir; gümrük müşavirinizden resmi yazı alın.
- Ar-Ge Merkezini Entegre Edin: Proses geliştirme harcamalarını proje dosyasına koymak, yerli katma değer puanını %5-7 artırır.
- Mini Konsorsiyum: Kritik bileşenleri yerli KOBİ tedarikçiden almak, “ekosistem geliştirme planı” puanını yükseltir.
- Çağrı Zamanlaması: İki çağrı arası ortalama altı ay; finansman planınızı çağrı takvimine göre öne çekin.
- Makine vs. Faiz Kararı: Özkaynak > %45 ise makine desteği, borç/özsermaye > 2 ise faiz desteği daha avantajlıdır.
Sonuç & Eylem Çağrısı
Teknoloji Hamlesi Programı, stratejik ürün yatırımlarına %50 yatırıma katkı, 240 m TL’ye varan faiz desteği ve %25 makine geri ödemesi sunarak Türkiye’nin yüksek teknoloji ligine sıçrama vizyonunu somut teşviklere dönüştürüyor. Ancak çağrı takvimini kaçırmamak, GTIP eşlemesini doğru yapmak ve dosyayı komite puan kriterlerine uygun kurgulamak kritik.
Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin, projenizi öncelikli ürün listesine sorunsuz yerleştirelim, belgenizi hızlıca alalım ve destekleri maksimuma çıkaralım.
Referanslar
Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı – Yatırım Teşvik Portalı (https://sanayi.gov.tr)
