Türkiye’de üretim kapasitesini büyütmek ve dışa bağımlılığı azaltmak için sağlanan devlet yardımlarının kapısını yatırım teşvik belgesi açar. 30 Mayıs 2025’te yayımlanan yeni “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” (RG Sayı 32505) ile belgenin kapsamı, limitleri ve başvuru prosedürü köklü biçimde güncellendi.
Belgeyi almak, KDV ve gümrük muafiyetinden milyonlarca liralık faiz ve makine desteğine kadar geniş bir avantaj setine erişmek anlamına gelir. Bu nedenle KOBİ’lerden çok uluslu şirketlere kadar her ölçek, belgenin şartlarını eksiksiz karşılamak zorunda.
Sun & Sun Danışmanlık olarak, yatırım teşvik belgesinin tanımını, yasal dayanaklarını, destek kalemlerini ve başvuru adımlarını yalnızca resmî belgelere dayanarak ele alıyoruz.
Tanımlar & Mevzuata Dayanak
Yatırım Teşvik Belgesinin Tanımı
Kararın 3. maddesi yatırım teşvik belgesini, “yatırımcının uygun görülen projesine ilişkin vergi, finansman, istihdam ve yer tahsisi desteklerini tek çatı altında düzenleyen resmî izin” olarak tanımlar.
Belge düzenlenmeden:
- Makine-teçhizat için KDV istisnası uygulanmaz,
- Gümrük vergisi muafiyeti devreye girmez,
- Faiz/kâr payı ve makine geri ödemesi için bütçe tahsisi yapılamaz.
Yatırım Teşvik Belgesi
Hukuki Çerçeve ve Kritik Tarih
- Karar yayımlanma tarihi: 30 Mayıs 2025 (RG 32505)
- Önceki düzenleme: 2012/3305 sayılı karar (yürürlükten kalktı)
- Belgeyle ilişkili ana ekler:
- Ek-1: Program listeleri (Teknoloji, Yerel, Stratejik)
- Ek-4: Gümrük muafiyeti harici makine listesi
- Ek-6: Alt bölge ilçeleri
Kapsam & Uygunluk Şartları
Kimler Başvurabilir?
| Başvuran |
Detay |
| Anonim / Limited Şirket |
Yerli veya yabancı ortaklı |
| İhtisas Serbest Bölgesi Yatırımcısı |
Yazılım, bilişim |
| Ar-Ge / Tasarım Merkezi |
Üretim entegre yatırımlar |
| OSB / Endüstri Bölgesi İşletmesi |
Alt bölge avantajı |
Asgari Yatırım Tutarları (2025)
| Kategori | Asgari Sabit Yatırım |
Not |
| Teknoloji Hamlesi |
Listeye bağlı |
Orta-yüksek / yüksek teknoloji |
| Yerel Kalkınma |
İl bazlı çağrı |
4 yatırım konusu duyurulur |
| Stratejik Hamle |
100 m TL (yüksek tek.) |
%30 katma değer, %70 ithalat karşılama |
| Öncelikli Yatırım | 500 m TL (yüksek tek.) |
Ek madde listesi |
| Hedef Yatırım |
12 m TL (1-2. bölge) |
Ek-3 listesi |
Destek Unsurları & Teşvik Oranları
|
Destek Unsuru |
Oran | Üst Limit |
Süre |
| KDV İstisnası |
%0 |
– |
Yatırım dönemi |
| Gümrük Vergisi Muafiyeti |
%0 |
– |
Yatırım dönemi |
| Vergi İndirimi |
YatK %20-50 |
Sınırsız |
Vergi doğana dek |
| Faiz / Kâr Payı |
%25-40 puan |
12 m – 240 m TL |
5 yıl |
| Makine Desteği |
%25 |
180-240 m TL |
Yatırım süresi |
| SGK İşveren |
%50-100 |
1-12 yıl |
İlave istihdam |
| SGK İşçi |
%100 (6. bölge) |
10 yıl |
İlave istihdam |
| Yatırım Yeri Tahsisi |
– |
– |
Tahsis sözleşmesi |
Not: Faiz/kâr payı desteği alınan yatırımlar aynı anda makine desteği kullanamaz.
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Adım-Adım Yol Haritası
| Aşama | İçerik |
İpucu |
| E-TUYS Kaydı |
Yatırımcı bilgileri, GTIP kodlu makine listesi |
Tüm ekleri PDF olarak yükleyin |
| Ön İnceleme |
Bölge, tutar, sektör eşikleri |
Eksik veri varsa sistem izin vermez |
| Program Dosyası |
Teknoloji & Yerel: çağrı formu |
Kalkınma bankası raporu gereken tek program Stratejik Hamle’dir |
| Komite Kararı |
Uygun projeye belge düzenlenir |
Karar, e-İmza ile E-TUYS’ta bildirilir |
| Yatırım Süresi |
3 yıl + %50 ek süre |
Mücbir sebep varsa ek süre talep edin |
| Tamamlama Vizesi |
YMM / KOSGEB / Ajans kontrolü |
Bitimden 3 ay içinde başvurmazsanız 2 ay ek süre verilir |
| Destek Ödemeleri |
Faiz ve makine desteği yıllık |
Banka itfa planı + ilerleme raporu zorunlu |
Yaygın Hatalar
- GTIP kodu uyumsuzluğu → KDV & gümrük muafiyeti iptali
- SGK borcu → SGK destekleri askıya alınır
- Asgari tutarın yanlış hesaplanması → Ön incelemede ret
- Tamamlama vizesine geç başvuru → Belge iptali + desteklerin geri alınması
Sık Karşılaşılan Sorular
- Faiz desteği alan yatırım makine desteğini de alabilir mi?
- Hayır; karar, aynı yatırımda iki desteğin birlikte uygulanamayacağını açıkça belirtir.
- Döviz kredisine faiz desteği oranı TL ile aynı mı?
- Hayır; döviz cinsi kredilerde destek puanı düşüktür.
- OSB’de yatırım yapmak SGK desteğini artırır mı?
- Evet; OSB + öncelikli ilçe yatırımlarında sigorta primi işveren hissesi desteği iki alt bölge avantajıyla uygulanır.
- Elektrik üretimi projem vergi indirimi alabilir mi?
- Hayır; elektrik üretimi, depolama ve gaz dağıtımı yatırımları vergi indirimi ve faiz desteği kapsamı dışındadır.
- Kullanılmış makine ithali KDV istisnası alır mı?
- Hayır; kullanılmış komple tesis ve makine ithali KDV istisnası ve vergi indirimi kapsamında değildir.
Stratejik İpuçları & Best-Practice Örnekleri
- Makine vs. Faiz Tercihi: Özkaynak oranı yüksek projeler makine desteğinden, kredi ağırlıklı projeler faiz desteğinden daha fazla yarar sağlar.
- Çağrı Takibi: Teknoloji ve Yerel programlarında başvuru pencereleri sınırlıdır; Kalkınma Ajansları GM portalını haftalık izleyin.
- Fizibilite Hazırlığı: Stratejik Hamle’de bankaya sunulacak raporda ithalat verisini GTIP bazında, katma değer hesabını Tebliğ formülüne göre belgeleyin.
- Alt Bölge Simülasyonu: 2. Bölge’de planlanan 120 m TL’lik yatırım, 4. Bölge OSB’ye kaydırıldığında vergi katkı oranı %20’den %30’a, SGK desteği 1 yıldan 4 yıla çıkar.
Sonuç & Eylem Çağrısı
Yatırım teşvik belgesi, 2025 düzenlemesiyle daha yüksek destek tavanları ve çağrı esaslı program avantajları sunuyor. Ancak belgeyi almak; GTIP kodlarından SGK borç sorgusuna, banka fizibilitesinden vize süresine kadar titiz bir süreç yönetimi gerektirir.
Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin, projenizi doğru programa yerleştirelim, belge başvurunuzu kusursuz tamamlayalım ve destekleri maksimuma çıkaralım.
Referanslar
Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım Teşvik Portalı (https://sanayi.gov.tr)
