Yeni Yatırım Teşvik Sisteminin Tam Kapsamlı Genel Bakışı
(30 Mayıs 2025 Kararı – RG Sayı 32505)

 

  1. Giriş

Türkiye’nin üretim kapasitesini teknoloji-odaklı ve sürdürülebilir bir çizgide büyütmek amacıyla çıkarılan 30 Mayıs 2025 tarihli “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”, önceki 2012/3305 dizisini tamamen yürürlükten kaldırarak teşvik mimarisini baştan aşağı yeniledi. Yeni sistem; Türkiye Yüzyılı programları (Teknoloji, Yerel, Stratejik Hamle), Sektörel & Bölgesel teşvikler (Öncelikli ve Hedef Yatırımlar) ile genel–bölgesel destekler çerçevesinde uçtan uca bir teşvik enstrüman seti sunuyor.

Kurguya kaçmadan, yalnızca Resmî Gazete kararı ve eklerinde yer alan verilerle hazırlanan bu yazı, sistemin tüm taşlarını yerli yerine oturtmayı, hâlihazırda hazırladığınız özel konulu makaleleri tamamlamayı amaçlıyor.

 

  1. Yapısal Çerçeve

Ana Başlık Program / Sistem Odak Temel Avantaj
Türkiye Yüzyılı Teknoloji, Yerel, Stratejik Hamle Yüksek katma değer, yerel kalkınma, kritik ürün arz güvenliği %40-50 yatırıma katkı, 180-240 m TL faiz tavanı, makine bedelinin %25’i
Sektörel & Bölgesel Öncelikli, Hedef Yatırımlar Stratejik sektörlere bölgesel ivme %20-30 yatırıma katkı, 12-24 m TL faiz tavanı
Genel & Bölgesel Destek 1-6 Bölge haritası SGK ve vergi indirimi kademesi Alt-bölge kuralı, deprem bölgesi +2 yıl

Karar, bölgesel gelişmişlik farklarını azaltmayı merkezine alır; 1. Bölge’den 6. Bölge’ye ilerledikçe SGK desteği yıllara, yatırıma katkı oranı da puanlara bölünerek artar.

 

  1. Destek Unsurlarının Ana Hatları

Destek Unsuru Oran / Puan Üst Limit Süre Kritik Kısıt
KDV İstisnası %0 – Yatırım süresi Kullanılmış makine hariç
Gümrük Vergisi Muafiyeti %0 – Yatırım süresi Ek-4 “istisna dışı” listesi
Vergi İndirimi %20-50 yatırıma katkı, %60 indirim – Vergi doğana kadar Elektrik üretimi dışarıda
Faiz / Kâr Payı %25-40 puan 12-240 m TL 5 yıl Makine desteği ile birleşmez
Makine Desteği %25 bedel iadesi 180-240 m TL Yatırım süresi Faiz desteği varsa uygulanmaz
SGK İşveren Hissesi %50-100 0-12 yıl İlave istihdam OSB + öncelikli ilçe → iki alt bölge
SGK İşçi Hissesi %100 (6. Bölge) 10 yıl İlave istihdam Yalnız 6. Bölge
Yatırım Yeri Tahsisi Hazine arazisi – 49 yıla kadar Vergi indirimsiz projede yok

 

  1. Program Temelli Destek Farkları

4.1 Teknoloji & Yerel Kalkınma Hamleleri

  • Yatırıma katkı: %50
  • Faiz tavanı: 240 m TL
  • Makine desteği: %25 / 240 m TL
  • SGK işveren: 8 yıl (6. Bölge 12 yıl)

4.2 Stratejik Hamle

  • Yatırıma katkı: %40
  • Asgari sabit yatırım: 100 m TL (yüksek teknoloji), 200 m TL (diğer)
  • Dijital-yeşil dönüşüm: 50 m TL eşiği
  • Faiz + makine kuralı bire bir geçerli.

4.3 Öncelikli Yatırımlar

  • Listede adı geçen 20+ konu (veri merkezi, savunma, topraksız sera)
  • Yatırıma katkı: %30
  • Faiz tavanı: 24 m TL
  • İç-tüketim güneş, rüzgâr projeleri dahil.

4.4 Hedef Yatırımlar

  • Yalnız 4-5-6. Bölgelerde
  • Asgari sabit yatırım: 6 m TL (3-6. Bölge)
  • Vergi indirimi: %20
  • Faiz tavanı: 12 m TL
  • Enerji üretimi/depolama yatırımlarında vergi & faiz desteği yok.

 

  1. İstisnalar, Sınırlamalar ve Müeyyideler
Konu Başlığı Uygulama Karar Maddesi
Faiz + Makine Desteği Çakışması Aynı yatırımda birlikte uygulanamaz m. 11
Elektrik Üretimi Yatırımı Vergi indirimi & faiz desteği yok m. 9/ç, Ek-3
Kullanılmış Makine İthali KDV & gümrük muafiyeti uygulanmaz; vergi/ faiz/ makine desteği yok m. 23
Tamamlanmış Yatırım Devri Yasak (belge devredilemez) m. 25
Sat-Geri Kirala Faiz desteği dışında tutulur m. 27
Mücbir Sebep / Deprem SGK +2 yıl, faiz tavanı +%10 Geçici 3-4

 

  1. Devir, Satış ve Kiralama Akışı
  1. Tamamlanmamış yatırım → Unvan değişikliği, Bakanlık onayı → Kalan destekler yeni yatırımcıya.
  2. Sabit kıymet satışı → Yatırım süresi içinde izne bağlı; 2 yıl vize sonrası serbest.
  3. Kiralama → Üretim sonucu ürünlerin geri satın alınması + Bakanlık izni; SGK desteği durur.
  4. Sat-geri kirala → Faiz/kâr payı desteği uygulanmaz.

 

  1. Bölgesel Harita ve Alt Bölge Kuralı
  • OSB veya öncelikli ilçede yatırım → Bir alt bölge
  • OSB ve öncelikli ilçe → İki alt bölge
    1. Bölge deprem illeri → SGK’da +2 yıl, faiz tavanında +%10 avantaj.

 

  1. Başvuru Süreci — Kritik Dosya Noktaları
  1. E-TUYS: GTIP listesi, yatırım sınıfı, alt-bölge seçimi.
  2. Özkaynak Kanıtı: Stratejik projede %20 şartı.
  3. Fizibilite Raporu: Kalkınma bankası (Stratejik) veya Yeminli Mali Müşavir (Öncelikli/Hedef).
  4. Uzman Raporu: Kullanılmış makine ithali.
  5. Komite Kararı: Türkiye Yüzyılı projeleri.
  6. İzleme & Vize: Yıllık ilerleme + tamamlama vizesi; aksi hâlde belge iptali.

 

  1. Sık Karşılaşılan Hatalar ve Çözüm Önerileri
Hata Sonuç Çözüm
Faiz + Makine desteği aynı listede Talep reddi Destek tercih matrisi oluşturun
Elektrik üretimini aynı belgeye eklemek Faiz/vergi indirimi sıfırlanır Santral için ayrı belge açın
KDV istisnasında GTIP hatası Vergi aslı + ceza Gümrük müşavirinden ön onay
SGK borcu varken destek talebi SGK desteği askıya alınır Başvuru öncesi borç kapatın

 

  1. Stratejik İpuçları
  • Finansman Modeli: Özkaynak yüksekse makine desteği; borç ağırlıklıysa faiz desteği daha avantajlıdır.
  • Elektrik Projesi Bölünmesi: Ana üretim + ayrı elektrik dosyası teşvik kaybını önler.
  • Deprem Bölgesi Çarpanı: 6. Bölge illerindeki yatırımlar SGK +2 yıl sayesinde işveren maliyetini %15-20 azaltır.
  • Kullanılmış Makinede Yatırım–Vergi Ayrımı: Aynı listede yeni ve kullanılmış makineyi ayırın; aksi hâlde tüm liste KDV istisnası dışı kalabilir.
  • Alt Bölge Optimizasyonu: OSB parseli + öncelikli ilçe adresi, sigorta prim desteğini 4 → 12 yıla çıkarır; vergi katkısında 5-10 puan artış sağlar.

 

  1. Sonuç

Yeni Yatırım Teşvik Sistemi, esnek ama titiz kurgusuyla yüksek teknoloji üretimden bölgesel kalkınma projelerine kadar geniş bir yelpazeyi finanse ediyor. Ancak sistemin görünmeyen yüzü istisnalar ve sınırlamalarda saklı: Faiz-makine desteği çakışması, elektrik enerjisi projelerinin muafiyeti, devir–kiralama izinleri, kullanılmış makine ithaline dair katı kurallar ve müeyyideler.

Profesyonel hazırlık yapılmazsa bu kurallar, projenin finansal modelini tersine çevirebilir. Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin; proje tasarımından belge yönetimine kadar sürecinizi uçtan uca kurgulayalım, tüm istisna ve sınırlamaları lehine çevirelim.

 

İç Bağlantılar

 

Dış Kaynak Referansları

Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505 • Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı – Yatırım Teşvik Portalı