Türkiye, sanayi üretiminde teknoloji yoğunluğunu ve bölgesel dengeyi artırma hedefi doğrultusunda 30 Mayıs 2025’te yatırım teşvik mevzuatını tamamen yeniledi. Önceki 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlükten kaldırıldı ve Yeni Yatırım Teşvik Sistemi devreye alındı.
Bu köklü güncelleme, yatırımcılara daha yüksek üst limitler, yeni destek başlıkları ve çağrı esaslı program mantığı getirerek rekabet parametrelerini değiştirdi. Artık projelerin uygun programla eşleştirilmesi stratejik bir gereklilik hâline geldi.
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi
Sun & Sun Danışmanlık olarak, eski ve yeni sistem arasındaki farkları yalnızca resmî belgelere dayanarak açıklıyor; teşvik yöneticilerinin karar süreçlerine rehberlik ediyoruz.
Tanımlar & Mevzuata Dayanak
Eski Sistem (2012/3305)
- Dört ana başlık: Genel, Bölgesel, Büyük-Ölçekli, Stratejik yatırımlar.
- Sürekli başvuru ile çağrı veya kontenjan yoktu.
- Destek limitleri düşük; makine desteği bulunmuyordu.
- Dijital-yeşil dönüşüm doğrudan tanımlanmamıştı.
Yeni Sistem (30 Mayıs 2025)
Kararın 2. maddesi sistemi iki omurgaya ayırıyor:
- Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi – Teknoloji, Yerel Kalkınma, Stratejik Hamle programları (çağrı esaslı).
- Sektörel &Bölgesel Teşvik Sistemi – Öncelikli ve Hedef yatırımlar (sürekli açık).
Ek olarak 50 milyon TL eşikli Dijital & Yeşil Dönüşüm Programları Stratejik Hamle altında tanımlandı.
|
|
Eski 2012/3305 |
Yeni 2025 Karar |
| Program Yapısı |
Genel / Bölgesel / Stratejik |
TYH (3 program) + Sektörel-Bölgesel |
| Başvuru Şekli |
Sürekli |
Teknoloji & Yerel: Çağrı; diğerleri sürekli |
| Makine Desteği |
Yok |
Birim fiyatı ≥ 2 m TL → %25 geri ödeme |
| Faiz/Kâr Payı Tavanı |
50 m TL |
240 m TL / 180 m TL / 24 m TL / 12 m TL |
| Alt Bölge Desteği |
Sınırlı |
OSB + öncelikli ilçe → 2 alt bölge |
| Dijital-Yeşil Dönüşüm |
Dolaylı |
Stratejik Hamle altında ≥ 50 m TL |
| Enerji Üretimi Vergi İndirimi |
Vardı |
Elektrik üretim-depolama hariç |
Resmî Gazete: 30 Mayıs 2025, Sayı 32505.
Kapsam & Uygunluk Şartları
Kimler Yararlanır?
- Sanayi sicil belgesi sahibi işletmeler, hizmet sektörü yatırımcıları, yabancı ortaklı şirketler.
- Firmalar proje çağrı duyurusunda veya öncelikli/ hedef listesinde yer almalıdır.
Kritik Eşikler & Yeni Limitler
| Program | Asgari Sabit Yatırım |
Özel Şart |
| Teknoloji Hamlesi |
Listeye bağlı |
Orta-yüksek & yüksek teknoloji |
| Yerel Kalkınma |
İl bazlı açıklanır |
“Yerel Yatırım Konuları” |
| Stratejik Hamle |
YT: 100 m TL / Diğer: 200 m TL |
%30 katma değer, %70 ithalat karşılama |
| Dijital-Yeşil Dönüşüm |
50 m TL |
Stratejik Hamle altında |
| Öncelikli |
500 m TL (yüksek tek.) |
Ek liste maddeleri |
| Hedef |
1-2. Bölge: 12 m TL; 3-6. Bölge: 6 m TL |
Ek 3 listesi |
Yeni sistemde eşikler yükselirken üst limitler de katlanarak arttı; böylece ölçek ekonomisi yüksek projeler destek önceliği kazandı.
Destek Unsurları & Teşvik Oranları
Program Bazlı Destek Matrisi
|
Destek |
Teknoloji / Yerel | Stratejik | Öncelikli | Hedef |
Eski Sistem |
| KDV İstisnası |
✔ |
✔ | ✔ | ✔ |
✔ |
| GV Muafiyeti |
✔ |
✔ | ✔ | ✔ |
✔ |
| Vergi İndirimi (YatK) |
%50 |
%40 | %30 | %20 |
%15-55 (bölge) |
| Vergi İndirimi Oranı |
%60 |
%60 | %60 | %60 |
%50-90 |
| Faiz/Kâr Payı |
≤ 240 m TL (%40) |
≤ 180 m TL (%30) | ≤ 24 m TL (%25) | 4-6. Bölge ≤ 12 m TL (%25) |
≤ 50 m TL |
| Makine Desteği |
≤ 240 m TL (%25) |
≤ 180 m TL (%25) | – | – |
– |
|
SGK İşveren |
8 yıl (6. bölge 12) | 8 yıl (6. bölge 12) | 0-12 yıl | 0-12 yıl |
2-10 yıl |
|
SGK İşçi |
6. bölge 10 yıl | 6. bölge 10 yıl | 6. bölge 10 yıl | 6. bölge 10 yıl |
6. bölge 7 yıl |
|
Yatırım Yeri Tahsisi |
✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
✔ |
Not 1: Faiz / kâr payı desteği alınan yatırımlar makine desteği kullanamaz.
Not 2: Elektrik üretimi-depolama yatırımları vergi indirimi ve faiz desteğinden hariç tutulmuştur.
Makine Desteği – Yeni Unsur
- Birim fiyatı ≥ 2 milyon TL makine-teçhizat alımlarında %25 geri ödeme.
- Teknoloji & Yerel üst limiti 240 m TL; Stratejik’te 180 m TL.
- Finansmanı banka kredisiyle sağlanmışsa faiz desteği yerine tercih edilebilir
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
- E-TUYS – Proje kaydı.
- Çağrı Dosyası (Teknoloji & Yerel) / Fizibilite (Stratejik) yükleme.
- Bakanlık / Kalkınma Bankası Analizi – Stratejik projelerde mali-teknik rapor.
- Program Komitesi – Nihai uygunluk ve teşvik belgesi.
- Yatırım Süresi – 3 yıl; %50 ek süre talebi.
- Tamamlama Vizesi – Bitimden 3 ay içinde.
- Destek Ödemeleri – Banka itfa planı + ilerleme raporu sonrası.
Eski Akışa Göre Farklar
|
Aşama |
Eski Sistem |
Yeni Sistem |
| Başvuru |
Sürekli açık |
Program çağrıları (Teknoloji & Yerel) |
| Değerlendirme |
Genel Müdürlük |
Program Komitesi + bankacılık analizi |
| Süre |
3 + 1 yıl |
3 + 1,5 yıl (%50) |
| Vize |
YMM / Müdürlük |
YMM, KOSGEB, Ajans veya Bakanlık |
Yaygın Hatalar & Önlemler
| Hata | Sonuç | Çözüm |
| GTIP kodu hatası | GV & KDV muafiyeti iptal | Listeyi gümrük veri tabanıyla çapraz kontrol |
| Asgari tutarın yanlış hesaplanması | Ön incelemede ret | Net yatırım tutarına arsa-bina hariç makineleri dahil edilmeli |
| SGK borcu | SGK desteği durur | Başvuru öncesi borç sorgu-kapatma |
| Geç vize başvurusu | Belge iptali | MS Outlook ile 24 ay önceden hatırlatıcı |
Sık Karşılaşılan Sorular
- Faiz desteği alan yatırım makine desteği kullanabilir mi?
- Hayır.
- OSB’de alt bölge avantajı nasıl işler?
- OSB + öncelikli ilçe yatırımı, bulunduğu bölgeden iki alt bölge desteği alır.
- Döviz kredilerinde destek puanı aynı mı?
- Hayır; TCMB repo oranı baz alınır, dövizde puan düşüktür.
- İstanbul’daki enerji depolama yatırımı vergi indirimi alır mı?
- Hayır; Hedef sistemde enerji depolama vergi indirimi dışındadır.
- Kullanılmış makine ithali teşvik kapsamına girer mi?
- KDV & vergi indirimi yok; sınırlı izin, Bakanlık ekspertizi şart.
Stratejik İpuçları
- Makine vs. Faiz Tercihi: Özkaynak > %40 ise makine desteği, borçlanma baskınsa faiz desteği toplam maliyeti düşürür.
- Çağrı Takvimi Yönetimi: Teknoloji & Yerel programları yılda en az iki çağrı açar; Kalkınma Ajansları GM portalını haftalık kontrol edilmelidir.
- Stratejik Hamle Ön Kriterleri: %30 katma değer, %70 ithalat karşılama ve 50 m USD ithalat eşiği belgelenip; komite reddi önlenebilir
- Alt Bölge Simülasyonu: 1. bölgedeki firma, üretimini 4. bölge OSB’ye taşıyarak vergi indirimi katkı oranını %15’ten %30’a, SGK desteğini 1 yıldan 4 yıla çıkarabilir.
Sonuç & Eylem Çağrısı
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi, makine geri ödemesinden 240 m TL’lik faiz desteğine, dijital-yeşil dönüşüm programlarından alt bölge avantajlarına kadar eski modele kıyasla çarpıcı avantajlar sunuyor. Ancak her fırsat ayrıntılı şartlarla sınırlı; yanlış program seçimi maliyeti büyütebilir.
Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin, projenizi doğru destekle buluşturup teşvik sürecini kusursuz yönelim.
Referanslar
Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım Teşvik Portalı (https://sanayi.gov.tr)
