Türkiye’nin bölgeler arası gelişmişlik farkını azaltmak, her ilin benzersiz potansiyelini yatırıma dönüştürmek ve sürdürülebilir kalkınmayı tabana yaymak… Yerel Kalkınma Hamlesi Programı tam da bu stratejik hedef için 30 Mayıs 2025’te yürürlüğe giren yeni “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile devreye alındı.  

Programın en dikkat çekici özelliği, il bazlı çağrı sistemi; her yıl seçilen illerde, o ilin dinamiklerine uygun dört yatırım konusu duyuruluyor ve KOBİ’lerden büyük ölçekli firmalara kadar yatırımcılara cazip destek paketleri sunuluyor. Böylece Ankara’dan Hakkâri’ye, Muğla’dan Artvin’e kadar tüm iller “tek tip” teşvik yerine “yerel reçete” ile buluşuyor. 

Sun & Sun Danışmanlık olarak bu makalede; programın hangi illerde, hangi mantıkla uygulandığını, çağrı takviminin nasıl işlediğini ve projelerin hangi kriterlere göre puanlandığını resmî belgelere sadık kalarak adım adım açıklıyoruz. 

Tanımlar & Mevzuata Dayanak 

Yerel Kalkınma Hamlesi Programı Nedir? 

Kararın 2/1-b maddesi, programı “bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmaya, yerel potansiyelleri harekete geçirmeye ve istihdam yaratmaya yönelik yatırımlara il bazlı çağrı yöntemiyle sunulan teşvik paketi” olarak tanımlar.  

Program, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi şemsiyesi altında Teknoloji ve Stratejik Hamle ile birlikte üçlü yapının ikinci ayağını oluşturur.  

Hangi İllerde Uygulanır? 

• Potansiyel havuzu 81 il – Program kural gereği tüm iller için açılabilir. 

• Yıllık seçim – Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, her takvim yılında “yerel potansiyel analizi” yapar ve hangi illerde çağrı açılacağını ilan eder.  

• En az 20 il – İlk çağrı döneminde en az 20 ilin dahil edilmesi hedeflenir (Karar m. 12/4).  

• Deprem bölgesi önceliği – 6. Bölge illeri ve Geçici 3-4. madde kapsamındaki deprem illeri “puan çarpanı” avantajına sahiptir.  

Bu nedenle programın coğrafi kapsamı esnek ve dönemseldir: 2025 ilk çağrı paketinde Adıyaman, Hatay, Malatya, Trabzon, Eskişehir, Aydın, Kars, Muğla, Kayseri, Diyarbakır gibi kalkınma önceliği yüksek iller yer almıştır; 2026 listesi gerçekleşen proje yoğunluğuna göre revize edilecektir. 

İl Bazlı Çağrı Sistemi Nasıl Çalışır? 

Duyuruda; çağrının amacı, dört yatırım konusu, asgari yatırım tutarı (ör. 20 m TL), başvuru takvimi ve değerlendirme puan kartı net şekilde yayımlanır. 

Kapsam & Uygunluk Şartları 

Kimler Başvurabilir? 

• Gerçek veya tüzel kişiler (yurt içi / yurt dışı sermayeli) 

• OSB, endüstri bölgesi veya serbest bölge işletmeleri 

• Ar-Ge merkezi ile entegre üretim yatırımları 

• İl bazlı çağrıdaki dört konu ile bire bir uyumlu proje sahipleri 

Kritik Eşikler 

Destek Unsurları & Teşvik Oranları 

Not: Faiz/kâr payı desteği makine desteği ile birlikte kullanılamaz.  

Başvuru & Değerlendirme Süreci 

1. Çağrı Duyurusunu İnceleyin 
   • E-TUYS ve Kalkınma Ajansı web siteleri. 
2. E-TUYS Ön Başvuru 
   • Yatırımcı bilgisi + GTIP kodu + özet bütçe. 
3. Full Proje Dosyası 
   • Teknik tanım, yerel tedarik zinciri, istihdam planı. 
4. Ajans Ön Kontrolü 
   • Evrak tamlığı ve konu uyumu. 
5. Teknik + Finansal Değerlendirme 
   • Puan kartı: atıl kaynak %25, istihdam yaratma %20, küme etkisi %15, yerli girdi %15, finansal sürdürülebilirlik %15, çevresel etki %10.  
6. Program Değerlendirme Komitesi 
   • ≥ 70/100 alan projelere teşvik belgesi.  
7. Yatırım Süresi – 3 yıl (+ %50 ek süre). 
8. Tamamlama Vizesi – Bitimden 3 ay içinde. 
9. Destek Ödemeleri – Faiz/makine desteği yıllık.  

Yaygın Hatalar 

Sık Karşılaşılan Sorular 

1. Faiz desteği alan yatırım makine desteği de kullanabilir mi?
   Hayır; karar bu iki desteğin aynı yatırımda eş zamanlı uygulanamayacağını açıkça belirtir.  
2. İstanbul çağrı listesine girmedi, yine de başvurabilir miyim?
   Hayır; il bazlı çağrı listesinde olmayan ilde proje kabul edilmez. Ancak Teknoloji ya da Öncelikli Yatırım kategorilerinde uygunluk varsa diğer programlara başvurabilirsiniz.  
3. Deprem bölgesindeki yatırımım ilave puan alır mı?
   Evet; Geçici 3-4. madde illerinde “puan çarpanı” ve SGK desteği +2 yıl avantajı bulunur.  
4. Maden işleme projem Yerel Kalkınma kapsamında değerlendirilebilir mi?
   İl duyurusunda maden işleme varsa evet; aksi hâlde Öncelikli Yatırım sistemine başvurmanız gerekir.  
5. Yatırımımı OSB içinde yaparsam avantajım ne olur?
   Sigorta primi işveren hissesi desteğinde iki alt bölge kuralı devreye girer.  

 Stratejik İpuçları & Best-Practice Örnekleri 

• Yerel Tedarik Zinciri ≥ %40: Kümelenme puanını yükseltir; özellikle tekstil, gıda işleme, savunma alt bileşenleri gibi sektörlerde önemlidir. 

• Atıl Arsa / Bina Kullanımı: İl bazlı çağrıda +10 puan getirebilir; endüstriyel miras dönüşümü projelerini değerlendirin. 

• Kadın & Genç İstihdamı: Her %5 artış 2 puan ekler; insan kaynakları planınızı belgeleyin. 

• Çevreci Teknoloji: Yeşil elektrik sözleşmesi (PPA) veya karbon ölçümü taahhüdü çevresel etki puanınızı %10’dan %12’ye taşıyabilir. 

• Proje Konsorsiyumu: Yerel üniversite veya teknopark ortaklığı, inovasyon puanını +5 yükseltir. 

Sonuç & Eylem Çağrısı 

Yerel Kalkınma Hamlesi Programı, ilinize özel dört yatırım konusu ve 240 m TL’ye varan faiz desteği ile bölgesel kalkınmanın en güçlü finansman aracı hâline geldi. Ancak çağrı metnini doğru okumak, GTIP uyumluluğunu sağlamak ve puan kartındaki her kalemi optimum seviyeye taşımak başarı için kritik.

Sun & Sun Danışmanlık ile hemen iletişime geçin, ilinizin çağrısına en uygun projeyi tasarlayalım, başvurunuzu kusursuz tamamlayalım ve teşvikleri maksimuma çıkaralım. 

Referanslar

Resmî Gazete – 30 Mayıs 2025, Sayı 32505

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı – Yatırım Teşvik Portalı (https://sanayi.gov.tr)